راهنمای کامل برای تحصیل پزشکی در اروپا

در زندگی بسیاری از افراد، تحصیل پزشکی در اروپا یک رویاست؛ رویایی که با دیدن کیفیت بالای دانشگاه‌ها و فرصت‌های شغلی آینده، کم‌کم تبدیل به یک هدف جدی می‌شود. اما برای رسیدن به این هدف، چند نکته مهم وجود دارد که اگر از قبل بدانید و برایشان آماده شوید، مسیر پذیرش شما خیلی ساده‌تر و روشن‌تر پیش خواهد رفت. در این مطلب، شرایط تحصیل پزشکی در کشورهای اروپایی و بهترین دانشگاه‌هایی که می‌توانید برای آن‌ها اقدام کنید را به‌طور کامل بررسی می‌کنیم.

مهمترین شرایط عمومی و تخصصی تحصیل پزشکی در اروپا

تحصیل پزشکی در اروپا به‌خاطر سطح بالای دانشگاه‌های آن مورد توجه خیلی از دانشجویان ایرانی قرار گرفته است؛ اما ورود به این مسیر فقط انتخاب یک دانشگاه نیست و چند شرط مهم دارد که اگر از آن‌ها خبر داشته باشید، شانس قبولی‌تان افزایش پیدا می‌کند.

داشتن دیپلم 12 ساله معتبر

هنگام ورود به رشته پزشکی در اروپا، اولین مرحله دیپلم 12 ساله معتبر است؛ یعنی باید دوره دبیرستان را کامل پشت سر گذاشته باشید و مدرک رسمی آن را ارائه دهید. معمولاً دانش‌آموزان رشته تجربی، شانس بیشتری برای پذیرش پزشکی در اروپا دارند، چون درس‌هایی مثل زیست، شیمی و فیزیک را قبلاً گذرانده‌اند. البته، اگر دیپلم ریاضی دارید هم می‌توانید برای پذیرش اقدام کنید؛ فقط ممکن است لازم باشد کمی بیشتر روی مباحث زیست تمرکز کنید تا آمادگی کافی برای ورود به دوره پزشکی داشته باشید.

در کنار دیپلم، ترجمه رسمی ریز نمرات هم لازم است. دانشگاه‌ها برای ارزیابی وضعیت تحصیلی شما به همین ریزنمرات نگاه می‌کنند و از طریق آن‌ها می‌توانند تشخیص دهند در چه درس‌هایی قوی‌تر بوده‌اید.

سن مناسب برای پذیرش

در بسیاری از دانشگاه‌های اروپا، بازه سنی رایج برای ورود به پزشکی 18 تا 25 سال است؛ زیرا معمولاً سیستم آموزشی این کشورها طوری طراحی شده که فرد بلافاصله بعد از دیپلم وارد مسیر آکادمیک شود. با این حال، برخی کشورها مانند ایتالیا، چک و مجارستان محدودیت سنی مشخصی تعریف نکرده‌اند و بیشتر روی توان علمی دانشجو تمرکز دارند تا سن او؛ بنابراین افرادی که کمی دیرتر تصمیم به شروع پزشکی گرفته‌اند هم شانس بالایی برای پذیرش دارند.

مدرک زبان انگلیسی یا زبان بومی کشور مورد نظر

برای تحصیل پزشکی در اروپا، اولین چیزی که دانشگاه‌ها روی آن حساس هستند، زبان شماست. در واقع، زبان فقط یک مدرک روی کاغذ نیست؛ بلکه پایه‌ایست که تمام مسیر تحصیل و حتی مراحل بالینی روی آن بنا می‌شود.

دانشگاه انتظار دارد دانشجو بتواند در برنامه‌هایی که به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند، بدون مشکل از پس کتاب‌های حجیم علوم پایه، کلاس‌های نظری و بعدتر کارهای گروهی بربیاید. در جدول زیر، آزمون‌های مورد قبول دانشگاه‌های معتبر اروپا را مورد بررسی قرار دادیم تا مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کنید.

نمرات قابل قبول در زیست، شیمی و ریاضی

سه درس زیست، شیمی و ریاضی ستون‌های اصلی مسیر پزشکی هستند. دانشگاه‌ها هنگام بررسی پرونده، معمولاً با دقت سراغ نمرات همین سه درس می‌روند، چون عملکرد دانشجو در آن‌ها تا حد زیادی نشان می‌دهد آمادگی ورود به درس‌های سنگین علوم پایه را دارد یا نه.

در خیلی از کشورها و حتی بعضی دانشگاه‌ها، نمرات زیست و شیمی اهمیت بیشتری نسبت به معدل کل پیدا می‌کنند. دلیلش هم مشخص است؛ بخش زیادی از درس‌های سال‌های اول مانند آناتومی و فیزیولوژی مستقیماً بر همین مباحث تکیه دارند.

از طرف دیگر، داشتن نمرات خوب در این سه درس شانس قبولی در آزمون ورودی را هم بالا می‌برد، چون بیشتر سؤالات آزمون‌ها دقیقاً از همین موضوعات طرح می‌شوند. به همین دلیل، دانش‌آموزانی که پایه قوی‌تری در زیست، شیمی و ریاضی دارند مسیر راحت‌تری در مراحل پذیرش و شروع تحصیل تجربه می‌کنند.

سلامت جسمی و روحی

برای ثبت‌نام در رشته‌های پزشکی و همین‌طور گرفتن ویزا، معمولاً از دانشجو یک گواهی سلامت عمومی می‌خواهند. این گواهی درواقع تأیید می‌کند که فرد از نظر جسمی شرایط لازم برای حضور در محیط‌های بیمارستانی و انجام دوره‌های عملی را دارد.

روند کار هم خیلی پیچیده نیست. معمولاً یک‌سری آزمایش روتین مثل آزمایش خون و ادرار انجام می‌شود و پزشک هم یک معاینه کلی انجام می‌دهد. اگر همه‌چیز طبیعی باشد، پزشک سلامت فرد را تایید می‌کند و گواهی لازم برای دانشگاه یا سفارت صادر می‌شود.

اثبات تمکن مالی

دانشجویانی که قصد تحصیل پزشکی در اروپا را دارند، باید ثابت کنند که از نظر مالی می‌توانند از پس هزینه‌های تحصیل و زندگی در کشور مقصد بر بیایند. این موضوع هم برای دانشگاه مهم است و هم برای سفارت، چون هر دو می‌خواهند مطمئن شوند دانشجو در طول دوره با مشکل مالی جدی روبه‌رو نمی‌شود.

مبلغ مورد نیاز در هر کشور متفاوت است، اما معمولاً رقمی بین 7 تا 16 هزار یورو در سال در نظر گرفته می‌شود؛ عددی که هم هزینه تحصیل و هم حداقل مخارج زندگی دانشجویی را پوشش می‌دهد.

بهترین کشورهای اروپایی برای تحصیل پزشکی

وقتی صحبت از تحصیل پزشکی در اروپا می‌شود، شما باید کشور و دانشگاه مناسبی را انتخاب کنید. دلیلش هم این است که هر کشور قوانین، زبان تدریس، مدت زمان دوره و هزینه‌های مخصوص خودش را دارد. به عنوان مثال، بعضی دانشگاه‌ها کلاس‌های پزشکی را به زبان انگلیسی ارائه می‌دهند و در بعضی دیگر فقط می‌توانید با زبان بومی درس بخوانید.

در جدول زیر، به بررسی بهترین کشورهای اروپایی برای رشته پزشکی می‌پردازیم تا متوجه شوید کدام کشور بیشتر با شرایط شما سازگار است.

آزمون های ورودی برای پذیرش پزشکی در اروپا

بیشتر کشورها برای پذیرش در رشته‌های پزشکی و دندان‌پزشکی آزمون‌های ورودی برگزار می‌کنند که هر کدام ساختار، زبان و شرایط ثبت‌نام و نمره‌گذاری خاص خود را دارند. هدف مشترک همه این آزمون‌ها این است که آمادگی علمی پایه (مثل زیست‌شناسی، شیمی و گاهی فیزیک و ریاضی)، مهارت‌های استدلال منطقی و حل مسئله، توانایی‌های ذهنی (مثل تفکر انتقادی و سرعت پردازش اطلاعات) و گاهی مهارت‌های زبانی داوطلب را بسنجد تا مشخص شود او برای شروع و گذراندن دشواری‌های رشته پزشکی آماده است یا نه. در ادامه، با مهم‌ترین آزمون‌های ورودی آشنا می‌شویم.

آیمت

آزمون IMAT مهم‌ترین آزمون ورود به دوره‌های پزشکی و دندان‌پزشکی به زبان انگلیسی در ایتالیاست. این آزمون هر سال به‌صورت بین‌المللی و تحت نظارت کامل وزارت آموزش ایتالیا برگزار می‌شود و متقاضیان از سراسر دنیا می‌توانند در آن شرکت کنند. به دلیل همین دسترسی جهانی، رقابت در IMAT بسیار بالاست. بنابراین کسب نمره بالا اهمیت زیادی دارد، زیرا می‌تواند شانس پذیرش شما در دانشگاه‌های مطرح و دولتی ایتالیا را به طرز قابل‌توجهی افزایش دهد. گروه آموزشی هوشیکو با استفاده از برترین استاتید برای آمادگی در این آزمون، پکیج آیمت را به صورت کاملا استاندارد آماده کرده است و برای آشنایی با این دوره، صفحه مربوطه در همین سایت را ببینید. 

آزمون TOLC-F

TOLC-F یکی از آزمون‌های ورودی حوزه علوم پزشکی در ایتالیاست که به زبان ایتالیایی برگزار می‌شود. جالب است بدانید پس از دوران کرونا داوطلبان می‌توانند به صورت آنلاین در این آزمون شرکت کنند.

آزمون MFP (Medical Foundation Program)

MFP یکی از آزمون‌های بین‌المللی پزشکی است که در پایان دوره‌های Foundation یا Pre-Medical در بسیاری از دانشگاه‌های اروپا و انگلستان برگزار می‌شود. هدف این آزمون بررسی میزان یادگیری و آمادگی داوطلبان پس از گذراندن دوره‌های پیش‌نیاز است تا مشخص شود که فرد می‌تواند قدم به مسیر اصلی پزشکی بگذارد یا نه.

آزمون UCAT (University Clinical Aptitude Test)

UCAT یکی از معتبرترین آزمون‌های ورودی دوره‌های پزشکی و دندان‌پزشکی در انگلستان، استرالیا و نیوزلند است که بیشتر بر توانایی شناختی و سرعت تصمیم‌گیری تمرکز دارد. این آزمون کاملاً آنلاین است و از پنج بخش تشکیل می‌شود:

• استدلال کلامی: توانایی فهمیدن و تحلیل اطلاعات نوشتاری

• استدلال کمی: قدرت کار با اعداد و حل مسائل ریاضی

• تفکر انتقادی و منطقی: بررسی منطقی اطلاعات و نتیجه‌گیری درست

• استدلال انتزاعی: تشخیص الگوهای هندسی و روابط بین آن‌ها

• قضاوت موقعیتی (Situational Judgement): توانایی تصمیم‌گیری درست در موقعیت‌های واقعی

در UCAT سرعت پاسخ‌گویی، دقت و قدرت تحلیل اهمیت زیادی دارد و به همین دلیل تمرین مداوم و مدیریت زمان، راز موفقیت در  این آزمون است.

آزمون HPAT (Health Professions Admission Test)

HPAT یکی از مهم‌ترین آزمون‌های ورودی رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی است و عمدتاً در ایرلند و برخی دانشگاه‌های استرالیا برای پذیرش دانشجوی پزشکی استفاده می‌شود. برخلاف آزمون‌های علمی که تمرکزشان روی دانش تئوری است، HPAT بیشتر روی مهارت‌های بین‌فردی، هوش هیجانی و توانایی تحلیل رفتار انسانی تمرکز دارد. این آزمون از سه بخش اصلی تشکیل شده است:

1. استدلال منطقی و حل مسئله: توانایی تفکر منطقی و پیدا کردن راه‌حل مناسب

2. استدلال بین‌فردی و درک هیجانی: فهم احساسات و نیازهای دیگران

3. تحلیل موقعیت‌های اجتماعی: تشخیص رفتار درست در موقعیت‌های بالینی و اجتماعی

در HPAT، داوطلب باید نشان دهد که علاوه بر توانایی علمی، هوش هیجانی و درک اجتماعی بالایی دارد. به همین دلیل، این آزمون یکی از متفاوت‌ترین و خاص‌ترین آزمون‌های ورودی پزشکی جهان به شمار می‌آید و بیشتر برای دانشگاه‌هایی مناسب است که شخصیت و رفتار داوطلب را به اندازه دانش علمی او مهم می‌دانند.

تحصیل رایگان پزشکی در اروپا

تحصیل پزشکی همیشه یکی از پرهزینه‌ترین مسیرهای آموزشی بوده است و این هزینه‌ها فقط مربوط به شهریه نیست؛ بلکه شامل مخارجی مثل اجاره خانه یا خوابگاه، غذا، بیمه و حمل‌ونقل نیز می‌شود. به همین دلیل بسیاری از داوطلبان با خود فکر می‌کنند که آیا واقعاً می‌شود پزشکی را در خارج از کشور رایگان خواند؟

خبر خوب این است که بله، امکان تحصیل رایگان پزشکی وجود دارد؛ اما فقط در شرایط خاص و کشورهایی محدود. دانشجویان پزشکی می‌توانند با دو روش هزینه‌های خود را کاهش دهند یا به صفر برسانند که در ادامه هر دو را بررسی می‌کنیم.

روش اول: دریافت بورسیه 100 درصدی یا فول فاند

در بعضی کشورها این امکان وجود دارد که اگر رزومه تحصیلی خیلی خوبی داشته باشید، دانشگاه برایتان بورسیه کامل در نظر بگیرد. این بورسیه تمام هزینه‌های اصلی را پوشش می‌دهد و عملاً تحصیل شما رایگان می‌شود. برای مثال، در انگلستان تنها راهی که می‌توانید پزشکی را بدون پرداخت هزینه بخوانید، گرفتن همین بورسیه‌های فول‌فاند است. اما باید بدانید رقابت برای دریافت آن‌ها بسیار بالاست و معمولاً فقط به داوطلبانی داده می‌شود که کارنامه تحصیلی قوی، مهارت‌های خوب و فعالیت‌های علمی یا پژوهشی برجسته‌ای داشته باشند. در واقع، هر چقدر رزومه‌ شما پربارتر باشد، شانس‌تان برای دریافت این نوع بورسیه هم بیشتر می‌شود.

روش دوم: تحصیل در کشورهایی که شهریه نمی‌گیرند

در برخی کشور‌های اروپایی، تحصیل پزشکی تقریباً رایگان است؛ یعنی دانشگاه‌ها شهریه‌ای از شما نمی‌گیرند یا فقط مبلغ کمی دریافت می‌کنند. اما بیشتر این دانشگاه‌ها تدریس انگلیسی ندارند و شما باید به زبان همان کشور درس بخوانید. مهم‌ترین کشورهایی که چنین شرایطی دارند عبارت‌اند از

• آلمان

• فرانسه

• نروژ

• ایسلند

شما در این کشورها فقط هزینه‌های اداری هر ترم را پرداخت می‌کنید؛ مبلغی که معمولاً چند ده یورو است و نسبت به شهریه‌های پزشکی در کشورهای دیگر ناچیز به شمار می‌آید.

مدارک لازم برای اخذ ویزای تحصیلی برای تحصیل پزشکی در اروپا

هنگام گرفتن ویزای تحصیل پزشکی در اروپا، داشتن پذیرش کافی نیست. تجربه بیشتر دانشجویان نشان می‌دهد که چند مدرک مهم وجود دارد که نتیجه ویزا عملاً به آن‌ها وابسته است. اگر این مدارک را از همان ابتدا درست آماده کنید، هم خیالتان راحت‌تر است و هم احتمال اینکه ویزا بدون دردسر صادر شود خیلی بالاتر می‌رود.

مدرک تحصیلی

اولین مدرکی که لازم دارید، مدارک تحصیلی رسمی مثل دیپلم و ریزنمرات ترجمه‌شده است. این مدارک نشان می‌دهند که شما دوره مدرسه را کامل گذرانده‌اید و از نظر علمی آمادگی اولیه برای ورود به رشته پزشکی را دارید.

مدرک زبان معتبر

بیشتر دانشگاه‌های اروپایی از شما می‌خواهند که مدرکی مثل آیلتس یا تافل ارائه دهید تا مطمئن شوند می‌توانید در کلاس‌های پزشکی که معمولاً سخت و تخصصی هستند، خوب یاد بگیرید.

پاسپورت

پاسپورت معتبر یکی از اولین مدارکی است که سفارت بررسی می‌کند. کافیست اعتبار پاسپورت شما کمتر از شش ماه باشد تا حتی نتوانید درخواست ویزای خودتان را ثبت کنید؛ برای همین بهتر است قبل از هر کاری، از تاریخ اعتبار آن مطمئن شوید.

انگیزه‌نامه

در این نامه باید خیلی صادقانه توضیح دهید که چرا می‌خواهید وارد رشته پزشکی شوید، چه چیزی شما را به این مسیر علاقه‌مند کرده و چرا آن کشور یا دانشگاه را برای ادامه تحصیل انتخاب کرده‌اید. همچنین می‌توانید از هدف‌هایی که برای آینده‌تان در نظر گرفته‌اید حرف بزنید. این نامه کمک می‌کند دانشگاه شخصیت، انگیزه‌ها و طرز فکر شما را بهتر بشناسد.

در کنار این نامه، معمولاً لازم است دو توصیه‌نامه هم از معلم‌ها یا استادهایی که قبلاً با آن‌ها کار کرده‌اید بگیرید. در توصیه‌نامه، آن‌ها درباره توانایی‌های علمی، نظم، اخلاق و نقاط قوت شما می‌نویسند و همین موضوع می‌تواند تاثیر زیادی در ارزیابی دانشگاه داشته باشد.

گواهی سلامت جسمی و روحی

در بعضی کشورها مثل چین، روسیه یا اروپای شرقی، از داوطلبان می‌خواهند گواهی سلامت جسمی و روحی داشته باشند تا مطمئن شوند فردی که وارد رشته پزشکی می‌شود، از نظر جسمی و ذهنی در وضعیت مناسبی قرار دارد و می‌تواند از پس دوره‌های سنگین و پرچالش این رشته بر بیاید.

عکس پرسنلی و فرم‌های تکمیل شده

معمولاً دانشگاه برای تشکیل پرونده از شما چند عکس پرسنلی می‌خواهد و سفارت هم فرم‌هایی دارد که باید با دقت پر شوند. این فرم‌ها اطلاعات شخصی، سوابق تحصیلی و توضیح کوتاهی درباره دلیل انتخاب رشته و کشور مقصد را از شما می‌پرسند. بهتر است این بخش را خیلی دقیق انجام دهید، چون حتی یک اشتباه کوچک هم می‌تواند روند بررسی پرونده را طولانی‌تر کند.